Werkt u aan een ruimtelijk plan (zoals een omgevingsplan) of een concreet project (zoals een bouwaanvraag)? In beide gevallen speelt natuurwetgeving een cruciale rol. Onder de Omgevingswet is het essentieel om zorgvuldig in kaart te brengen of uw initiatief invloed heeft op beschermde Natura 2000-gebieden.
Toch is de route die u bewandelt afhankelijk van de fase waarin u zich bevindt: de planfase of de projectfase. Bij De Roever Omgevingsadvies begeleiden we u door dit proces, van eerste stikstofberekening tot een juridisch solide onderbouwing.

Planfase vs. Projectfase
Voordat we kijken naar de inhoud van de onderzoeken, is het belangrijk om te weten wat het juridische doel is. Dit verschilt namelijk per fase:
1. De Planfase (bijv. wijziging omgevingsplan)
In deze fase kijkt u naar de ruimtelijke inpassing van nieuwe ontwikkelingen.
• Geen vergunningplicht: Belangrijk om te weten is dat er in de planfase nooit sprake is van een vergunningplicht voor een Natura 2000-activiteit. Een plan wordt immers vastgesteld door de gemeenteraad, niet vergund. U vraagt op dit moment dus nog geen natuurvergunning aan.
• Toets op uitvoerbaarheid en juistheid: Wel moet worden aangetoond dat het plan uitvoerbaar is. Het bevoegd gezag (omgevingsdienst of provincie) beoordeelt in deze fase of een eventuele vergunningverlening in de toekomst mogelijk is. Zo wordt er getoetst of de ecologische onderbouwing geen feitelijke onjuistheden bevat. Als nu al blijkt dat de natuurdoelen onherstelbaar worden aangetast, kan het plan niet worden vastgesteld.
2. De Projectfase (bijv. aanvraagomgevingsvergunning)
In deze fase gaat het om de daadwerkelijke uitvoering van de beoogde activiteit.
• Wel vergunningplicht: In deze fase geldt de verplichting om te beoordelen of het project effect heeft op Natura 2000-gebieden. Blijken er negatieve effecten te zijn? Dan geldt er een vergunningplicht op grond van de Omgevingswet (artikel 5.1 lid 1, onder e).
• Definitieve toetsing: De onderzoeken uit de planfase worden geactualiseerd of verdiept om de vergunning juridisch rond te krijgen.

Het Stappenplan voor Natuurtoetsing
Of er nu getoetst wordt voor de uitvoerbaarheid van een plan of de vergunning van een project, de ecologische systematiek blijft in de basis gelijk.

Stap 1: Onderzoek Stikstofdepositie (AERIUS)
We starten met het opstellen van een stikstofdepositieonderzoek, inclusief berekeningen in AERIUS-Calculator. Dit is een voortoets waarbij de vraag wordt beantwoord of er sprake is van een stikstofdepositietoename op stikstofgevoelige habitats. Uit dit onderzoek kunnen twee conclusies voortkomen:
• Resultaat 0,00 mol/ha/jr: Geen vervolgstappen nodig. Significant negatieve effecten op de stikstofgevoelige habitattypen zijn op voorhand uitgesloten, waardoor er geen verdere toetsing nodig is.
• Resultaat >0,00 mol/ha/jr: Significant negatieve effecten kunnen op voorhand niet worden uitgesloten, waardoor verdere toetsing nodig is.

Stap 2: De Ecologische Voortoets (EV)
De ecologische voortoets (EV) is de eerste inhoudelijke stap in de natuurtoetsing.
• In de Planfase: Hierin onderbouwen we dat significant negatieve effecten uitgesloten zijn, waarmee de uitvoerbaarheid van het plan op het gebied van natuur is aangetoond.
• In de Projectfase: Hierin wordt de vraag beantwoord of er voor het project een vergunningplicht geldt. Zijn significante effecten op voorhand uit te sluiten? Dan is er geen vergunning nodig.
We kijken hierbij breed: niet alleen naar stikstof, maar ook naar overige effecten, zoals geluid, licht, hydrologie en versnippering/oppervlakteverlies. We maken in de onderbouwing o.a. gebruik van Natura 2000-beheerplannen, natuurdoelanalyses en data van RAVON en SOVON.

Stap 3: De Passende Beoordeling (PB)
Kunnen negatieve effecten in de voortoets niet worden uitgesloten? Dan is een passende beoordeling noodzakelijk.
• Diepgang: De PB gaat dieper in op de effecten dan de voortoets.
• Mitigatie: In deze rapportage beschrijven we welke mitigerende maatregelen nodig zijn. Denk aan intern salderen of technische aanpassingen.
• Het doel: Voor een project is dit de basis voor de vergunningverlening. Voor een plan toont dit aan dat, met de juiste maatregelen in de toekomst, het plan juridisch houdbaar is.

Wat De Roever Omgevingsadvies voor u doet
De wetgeving rondom natuur en ruimtelijke ordening is complex en de scheidslijn tussen de plan- en projectfase is juridisch wezenlijk. Bij De Roever Omgevingsadvies zorgen we voor helderheid.
Wij ondersteunen u met:
• Stikstofberekeningen en ecologische voortoetsen voor zowel plannen als projecten;
• Passende beoordelingen conform de eisen van de Omgevingswet;
• Advies op maat over mitigerende maatregelen, jurisprudentie en de juiste strategie voor uw specifieke fase.
Zo maken we uw initiatief haalbaar, natuurvriendelijk en juridisch solide.
Benieuwd wat wij voor uw plan of project kunnen betekenen? Neem contact op met onze deskundigen. We denken graag met u mee!